Türkiye-Macaristan diplomatik ilişkilerinin yüzüncü yılı dolayısıyla geçtiğimiz yıl Macar-Türk kültür yılı ilan edildi ve pek çok etkinlik ve çalışma düzenlendi. Bunlardan biri de Macar mimarların Türkiye'deki gerçeklemiş ve gerçekleşmemiş çeşitli projelerini bir araya getiren ve İstanbul'daki Macar Kültür Merkezi'nden sonra iki ülkede çeşitli şehirleri dolaşan sergiydi. Serginin ardından, bu yıl "Macarların Tasarımları Türkiye'de: 19. ve 20. Yüzyılda Macar-Türk Mimarlık İlişkileri" kitabı Türkçe (YEM Yayın) ve Macarca olarak yayımlandı. Kitapta on dokuzuncu yüzyıldan bugüne, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Cumhuriyet'e, Macar mimarların bu coğrafyadaki projeleri tarihsel bağlamları ile tartışılıyor, mimari çizimler, fotoğraflar, belgeler inceleniyor. Bunların arasında József Vágó'nun TBMM binası projesi (1937), Alfréd Bardon ve Károly Dávid'in Karaköy’deki Uluslararası Liman Ziyaretçi Salonu yarışma projesi (1938), Bruno Taut'un öğrencisi olan Ferenc Hillinger'in Boğaziçi’nde konut projesi (1956), LAKÓTERV bürosunun Fenerbahçe'deki modern otel projesi (1957), Şandor ve Sevinç Hadi'nin 1960'dan günümüze çeşitli çalışmaları yer alıyor. Kitabın editörlerinden ve Lizst Enstitüsü-Macar Kültür Merkezi'nden Gergö Kovács bu programda konuğumuz.

Mimarlıkta Rahatsız Edici Sorular ekibi Temmuz ayında “Stüdyo Kültürü” teması kapsamında mimarlık eğitiminde Ankara’daki iki farklı ekol olarak öne çıkan ODTÜ ve Gazi Üniversitesi mimarlık bölümlerini ve stüdyo içeriklerini karşılaştırmalı olarak ele alıyor. “İnşa etmeyi bir anlığına bıraksak ne olur?” sorusuyla ateşlenen tartışmada tasarım ve yapı bilgisi arasındaki açı, eleştirel teori ile piyasa mimarlığının uzlaşmaz yapısı ve mimarlığın ne olduğuna dair mimarların zihnindeki farklı tanımların nasıl şekillendiği konu ediliyor. Nihal Evirgen’in moderatörlüğünde Eren Demirel ve Çiğdem Çalık stüdyonun içinde bulunduğumuz tüm olumsuz koşullara rağmen dayanışmacı ve katılımcı pratikleri üretebilecek bir potansiyel taşıdığını ve bu bilincin yükseltilmesi ile meslek pratiğinin de dönüşebileceğine dair ipuçlarını ortaya koyuyor.

Hrant Dink Vakfı'nın hazırladığı KarDes Çokkültürlü Hafıza Turları Rehberi, kentleri yürüyerek keşfederken eşlik etmek üzere tasarlanmış, ücretsiz bir mobil uygulama. İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır'da 40'ın üzerinde farklı rotada kentlerin çokkültürlü ve çokkatmanlı hafızalarına dair anlatımlar farklı anlatıcılardan dinlenebiliyor, çeşitli fotoğraf ve belgeler görülebiliyor. Bu programda KarDes uygulamasına yeni dahil olan turlardan ağırlıklı olarak İstanbul'un Su Mirası rotası üzerinde dursak da diğer yeni rotalardan Bağlarbaşı, İzmir ve Diyarbakır'a da yer veriyoruz. Tarihi yarımadadaki su mirası turunda 16 durak bulunuyor; bu üç saatlik rotaya kemerler, su terazileri, maksemler gibi su yapıları, toplumsal olaylar, pratikler gibi çeşitli içeriklerin anlatımları eşlik ediyor. Hrant Dink Vakfı proje ekibinden Damla Barın, İpek Mayıs Oğuz ve su mirası turunun proje partneri Hollanda Araştırma Enstitüsü'nden Aysel Arslan'dan dinliyoruz.